Dolar 34,1940
Euro 37,7891
Altın 2.911,56
BİST 8.898,23
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Muğla 28°C
Açık
Muğla
28°C
Açık
Cum 30°C
Cts 28°C
Paz 24°C
Pts 26°C

ÇANAKKALE KARA SAVAŞLARI SONUCU

Ocak 12, 2023 9:40 am
826
A+
A-

Tarihin en kanlı savaşlarından biri 1815’de Çanakkale’de yaşandı. Çanakkale Boğazını geçerek İstanbul’u işgal etmek düşmanın başlıca amacı idi. Atatürk’ün dehası ve Türk askerinin kahramanlığı bunu önledi. Tarihte görülmemiş bu olayın 108. Yıl dönümü sebebi ile yaşananları tekrar hatırlayalım.

Çorçil’in dürtüsüyle Çanakkale Boğazını geçerek Marmara’ya girmeyi ve oradan İstanbul’ a gelerek işgal etmeyi hayal eden düşmanlar 18 mart 1915 deniz savaşında yenilerek geri çekildiler. İngiliz savunma konseyi bu defa karadan geçme kararı aldı. Doğu Anadolu cephesinde Enver Paşa Kafkasya’yı alacağım  derken , İngilizleri ve Fransa’yı , ülkenin en can alıcı yerine Çanakkale Boğazına çağırdı. Düşmanlar harekatı iki safhada planladılar. İlk hedef İstanbul değil, Çanakkale boğazı idi. Müttefik kuvvetler ikiye ayrıldı. Kara kuvvetleri general Hamilton’a , deniz kuvvetleri Amiral De Robec’e bırakıldı. Yapılan plana göre , birinci safhada Gelibolu yarımadası donanma desteği ile işgal edilerek , Çanakkale boğazı açılacak , bilahare ikinci safhada Marmara’ya girilerek İstanbul ve boğaz ele geçirilecek.

18 mart 1915 deniz savaşından 38 gün sonra 25 nisan sabahı Çanakkale boğazı kıyıları top sesleriyle inledi. Kuzeyde Saros Körfezinden güneyde 120 km.lik deniz ufku alevlere büründü. Çanakkale’yi savunan 5. Türk ordusuna ordu komutanı Alman Mareşalı Liman von Sanders komuta etmektedir. 84 bin kişilik kuvvet Gelibolu Yarımadasında yerleşmiştir. 5. Türk ordusunun 3. ve 15. ‘inci iki kolordusu bulunmaktadır. Ayrıca 5. orduya bağlı 19. Tümenin komutanı Yarbay Mustafa Kemaldir. Bir süvari Tugayı , bir piyade alayı ve 4 jandarma taburu savunma için hazır beklemektedir.

Müttefikler; İngiliz, Fransız, İrlanda , Avusturalya , Senegal, Hintli askerler ve  Yeni Zelanda’dan oluşmuş 75 bin kişidir. General Hamilton’ göre asker sayısı azdır , fakat cephane bakımından düşman üstündür. Düşmanın hedefi Seddülbahir ve daha kuzeyde Arıburnu bölgesine çıkarma yapmaktır. 5. Ordu komutanı Sanders asıl çıkarmayı Saros Körfezine bekliyordu. Bunda yanılmıştı. Buna karşı 3. Kolordu komutanı Esat Paşa ve tümen komutanı Mustafa Kemal hazır bekliyordu. 25 nisan sabahı tüm hızı ile harp başladı. Siper savaşları yapılıyordu. Her iki taraf kayıp veriyordu. Kayıplarını telafi eden düşman tekrar hücuma geçiyor, Conkbayır’ı ve Kocaçimen’i ele geçirmeyi deneyen düşman başarılı olamıyordu.

Anafartalar savaşı adı altında başlatılan savaşın amacı baskın şeklinde Türk ordusunu imha etmekti. Bir tarafta düşman diğer tarafta Türk askeri karşı karşıya idi. Aradaki mesafe çok yakındı.  Burada Komutan Atatürk ‘tü. Atatürk askerlerine şöyle seslenmişti: Size ölmeyi emrediyorum. 4 ay süren kara savaşlarında düşman yenilerek ve büyük zayiat vererek çekildi.

Hazırlıklarını tamamlayan İngiliz ve Fransızlar , Doğudaki dramın bitişinden 2,5 ay sonra Çanakkale Boğazını geçmeye çalışacaklardır. Bunda başarılı olmayınca karadan geçmeye çalışırlar. Bunda da başarılı olamazlar.   Çanakkale savaşlarında , Yarbay Mustafa Kemal’ın üstün komutanlığı Enver Paşayı rahatsız etmekte ve ününün yayılmaması için elinden geleni yapacaktır. Çanakkale çephesini gezdiği zaman , kıskandığı Atatürk’ü görmeden geri döner. Atatürk ise bu davranışa , istifa ederek karşılık verir. General Liman von Sanders’in diretmesi sonucu Enver Paşa özür dilemek zorunda kalır. Enver Paşa , kıskançlığını ve iyi bir komutan olmadığını bir daha ortaya koyar.

HARBİN BLANÇOSU AĞIR OLDU

Türk ordusu 589 subay, 56485 er ve erbaş olmak üzere 57074 şehit ,  97864 yaralı ve 11178 kayıp verdi. Düşman ise toplam ölü, esir ve kayıp olarak 43 bin , yaralı 72000 ve hasta sayısı 90 bin şeklinde kayıtlara geçti. Çanakkale , karadan da geçilemedi. Harbin sonunda meşhur Çorçil şu ifadeyi kullanır: Dünyayı yendim , Çanakkale’de Atatürk’e yenildim. İngiliz Loyd George ise Çanakkale yenilgisinden sonra şöyle der: “Yüzyıllar nadir olarak bir dahi yetiştirir. Şu talihsizliğe bakın ki 20. Yüzyılın dâhisi Türklere nasip oldu. Onu bizim karşımıza çıkardı”. Ölümünün ertesi günü İtalyan gazetesi şöyle bir başlık atmıştı: Sezar, İskender, Napolyon ayağa kalkınız, en büyüyünüz geliyor.

Pakistanlı Muhammet İkbal şöyle demiştir: “ Bizim aslımız rengi uçmuş bir kıvılcım idi. Onun bakışı ile cihanı kaplayan ve aydınlatan güneş haline geldik”

Gandi ne demişti: İngilizler 40 yıl boyunca Hindistan’ı işgal etmişlerdi. Onları iyi tanıyan Gandi, Atatürk ölünce bakınız ne söylemişti: “Mustafa Kemal İngilizleri Çanakkale’de yeninceye kadar , biz Tanrıyı da İngiliz sanıyorduk”.

Churchill şöyle diyor: Savaşta Türkiye’yi kurtaran, savaştan sonra da Türk Milletini yeniden dirilten Atatürk’ün ölümü yalnız yurdu için değil, Avrupa için de büyük kayıptır. Her sınıf halkın onun ardından döktükleri gözyaşları bu büyük kahraman ve modern Türkiye’nin Atasına değer bir görünümden başka bir şey değildir.

Fransa başbakanı Aristide Briand , Mustafa Kemal ve onun tüm askerleri burada olsalardı, hepsinin heykellerini dikerdim.

Franklin Roose( ABD) Başkanı Üzüntüm onunla tanışmak konusundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkan kalmamış olmasıdır.

Elefthrios Venizelos (Yunanistan başbakanı) Bir ulusun hayatında bu kadar az sürede bu denli değişiklik pek seyrek gerçekleşir, Türkiye bununla övünebilir.

Emanullah Han( Afgan kıralı) Büyük insan yalnız Türkiye için değil, bütün Doğu milletleri için de en büyük liderdi.

REKLAM ALANI
YORUMLAR

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.