DALYAN ‘DA TURİZM SEZONU AÇILIYOR
DALYAN ‘DA TURİZM SEZONU AÇILIYOR
Nisan ayı gelince Dalyan ‘da turizm hazırlıkları başlar. Eski tad yok . Esnaf gelecek sezondan pek umutlu değil. Yıl yılı aratıyor diyorlar.
Dalyan küçük bir yer , kapasitesi fazla değil , ama hiçbir hesaba ve plana dayanmadan aşırı sayıda lokanta , kafe , bar , otel ve pansiyon açılmış. Yani küçücük bir pastanın dilimleri iyice küçülmüş. Yine fazla sayıda inşaat göze çarpıyor. Durmadan ev , dükkan yapılıyor. Daha önceki yıllarda inşaatlar daha fazlaydı. Talep yok diyorlar , ama yine de inşaatlar dikkat çekiyor.
20 YIL ÖNCEKİ TURİST AKINI ARTIK YOK
1994 yılında geldiğimde aşırı bir kalabalık ve heyecan vardı. Alış veriş iyiydi. Esnaf halinden memnundu . Birden bire bana göre plansız bir büyüme oldu. İnşaatlar hızlandı , dükkan sayısının yanında , yabancılara satmak için küçük dubleks evler yapıldı. O yıllarda Avrupalı ‘nın ekonomik durumu iyiydi. Ev alanlar ya Dalyan ‘a yerleşti kendileri oturdu veya evlerini yabancılara kiraladı. İyi para kazandılar. Maliye ‘ye vergi de ödemediler. 2000 ‘li yıllara kadar , hatta Avrupa ‘da ekonomik kriz başlayıncaya kadar bu hep böyle sürüp gitti. Son 5-6 yıldır her şey değişti.
2000 yılında emekli olunca site içinde bende bir ev aldım. Sitede genelde ev sahipleri yabancı idi. Birkaç yıl iyi komşuluk ilişkilerimiz oldu. Daha sonra evlerine gelmemeye başladılar. Hatta bir kaçının adresi bile kayboldu. Sitede hayat bozuldu. Sosyal hizmetler durdu. Nerdeyse yabancıların tamamı evlerini satışa çıkardı. Kendileri yoktu, emlakçıların elinde kaldı. Sonuçta bana da evimi satmak düştü.
TEKNECİLERİN SAYISINDA AZALMA OLMADI
Kapasitenin çok üzerinde tekne vardı. Turist taşımak için işi bilen bilmeyen bir tekne alıp, kaptanlığa soyundu. Amaç , bol para kazanmaktı. Belediyeler önüne gelene ruhsat veriyor , kimseyi gücendirmiyordu. Nede olsa tekneciler Dalya’nın yerlisi , ruhsat vermezsem bir dahaki belediye seçiminde oy alamam endişesi temelde yatıyordu.
Kesin sayıyı bilmiyorum , kimine göre 700-800 , kimi 500-600 tekne kanalda çalışıyor diyor. Kıyıdan bakınca teknelerin bolluğundan suyu göremiyorsunuz. Oysa 1992 yılında Muğla Valiliği’nin başkanlığında toplanan 8 kişilik bir uzman heyeti ;, Dalyan kanallarında ve Köyceğiz Gölü’nde çalışabilecek tekne sayısını ve de bu teknelerin vasıflarını bir yönetmelikle belirlemişti . Bu uzman heyet 1992 yılından beri her yıl Dalyan ‘da toplanarak , yönetmelik hükümlerine uyulup uyulmadığını kontrol eder.
Dalyan taşıyıcılar Kooperatifi taşımacılıkta sorumlu olup, sanıyorum kooperatife kayıtlı olan tekne sayısı 200 kadardır ve zaten yönetmeliğe göre bu kadar teknenin çalışmasına izin verilmesi gerekirken tekne sayısı bunun 3-4 katına çıkmış durumda. Muğla Valiliği sadece tekne sayısına ve teknelerin özelliklerine bakarsa zaten durum anlaşılacaktır.
Bir de Kanalın suyuna bakılsın. “20-30 yıl önce suyun dibi gözükürken , bu gün üstten bakınca 20 cm. derinleri geremezsiniz.” . Bu gerçeği Dalyan’da oturan , yaşları 50 ‘nin üstünde olan herkes söylüyor. Ama bu duruma gelmesindeki sebepleri konuşmuyorlar.
Kontrol yok , tekneler yolcu taşımaya elverişlimi , değilmi , kaç liraya yolcular denize veya Köyceğiz Gölü’ne seyahat ediyor. Kooperatifin yolcu başına aldığı ücret belli , ama diğerlerinde bu da belli değil. Tabiatıyla bu turizmi baltalıyor . Yerli ve yabancı turistler de güvensizlik yaratıyor. Dalya’nın imajını bozuyor..
ÇEVRE BAKANLIĞI DALYANI KORUYAMADI..
Özel Çevre Koruma ve Kontrol Kurumu sanıyorum 1989 yılında kuruldu. Sahil kesimlerinin korunması için bu kurum ihdas edilmişti. Dalyan ve Köyceğiz kompleksinin korunmasını da bu kurum üstlenmişti. Artık şimdi kaldırıldı. Bunun görevini “Türkiye Tabiatını Koruma Kurumu “ üstlendi.
Özel çevrenin en göze çarpan faydası yapılaşmada oldu. İki katlı dublekslerin dışında yüksek binalara izin vermedi. Çokta iyi bir karardı. Aksi halde Dalyan , Ortaca veya Dalaman ‘dan farklı olmayacaktı. Ortaca ‘nın 15-20 yıl öncesini hatırlıyalım. Ana yollar üzerinde 5-6 katlı binalar göremezdiniz. Çok iyi hatırlıyorum , en görkemli bina Yüksek Okulun yerleştiği , eski belediye başkanı Sayın Salih Özdemir ‘in binası idi. Şimdi bu bina kaybolmuş durumdadır. Burada Yüksek Okul’u açmıştık.
Dalaman ‘da planlı büyümedi. İnşaat çoğaldı, 3-4 katlara izin verildi . Yeşillik azaldı. Nerdeyse Marmaris gibi beton blokların kuşattığı bir yerleşim yerine dönüştü.
Özel Çevre Koruma Kurumu ‘nun en büyük faydası Dalyan ‘da bana göre böyle bir yapılaşmaya izin vermemesi oldu.. Ama Dalyan Kanalını ve Köyceğiz Gölü’nde oluşan kirliliği önleyemedi. Eğer Almanların parasal desteği gelmeseydi , bu gün Dalyan çok daha kötü olacak ve Turizm çökecekti.
DALYAN ARTIK ORTACA ‘NIN MAHALLESİ OLDU
Ortaca Belediyesinin yükü arttı. Geçen dönem belediye meclis üyesi iken sık sık Dalyan ‘ın sorunlarını mecliste dile getirir ve gazetelere yazardım. Dalyan bir turizm kentidir , burayı bir Dikmekavak gibi düşünemeyiz. Çok sorunları olan bir yerdir. Ortaca Belediyesinin buranın proğramını ve geleceğini iyi planlaması gerektiği düşüncesindeyim. Neler yapılmalı ?. İşin uzmanlarına danışılmalı . Dünya ‘da Dalyan gibi güzellikleri olan yerler azdır. Her konu disiplin altına alınmalı ve kontrol elden bırakılmamalı.