Köyceğiz’de 300 milyon yıllık bitki

Köyceğiz’de 300 milyon yıllık bitki

ÖMER KUNDAKÇI

Köyceğiz’de doğa dostu, Türkiye Tabiatı Koruma Derneği (TTKD) Onur üyesi ve Türk Botanik Bahçeleri Birliği üyesi Dr. Ragıp Esener tarafından 21 yıl önce kurulan palmiye merkezinde 140 tür palmiye, 160 çeşit nilüfer ve su bitkisi, doğal türler hariç yabancı ülkelerden getirilen binin üzerinde egzotik bitki yetiştiriliyor. Dünya üzerindeki en eski bitkilerden biri olan  ve 300 milyon yıldır dünyada bulunan palmiye türü “Sikas” botanik bahçesinin gözde türleri arasında.

-140 Palmiye, 160 su bitkisi ve bine yakın egzotik bitki

Tamamı 80 dönüm alanda bulunan Palmiye Merkezinin Botanik Bahçesinde, kaktüs evi, tropik sera, tropik meyveler bölümü ve su bahçelerinden oluşan bölümlerin yanı sıra 140 tür palmiye, ülkemizde ilk üretimi yapılan tropik ve subtropik bitkiler, zengin su bitkileri koleksiyonu, tropik meyveler, sikaslar, nolinalar, starliçeler bulunuyor.

Türkiye Tabiatı Koruma Derneği (TTKD) Onur üyesi ve Türk Botanik Bahçeleri Birliği üyesi Dr. Ragıp Esener Palmiye merkezinin kuruluş amacının Türkiye’de yeteri kadar bilinmeyen palmiyeleri tanıtmak ve çeşitlerini göstermek olduğunu söyledi.

Esener “Fakat zaman içinde diğer bitkilerde arttı ve burası küçük bir botanik bahçesi oldu. Dünya üzerinde bulunan 3 bin çeşit palmiyeden şu anda 140 türü bizde bulunmaktadır. Bunlardan 50’si dışarıda diğerleri de seralarda dikili vaziyette. Palmiye dışında özellikle su bitkilerinde iyi konumdayız. 160 çeşit nilüfer ve su bitkisi bulunmaktadır. Kaktüs ve etli yapraklı bitkilerde de büyük bir koleksiyon sahibiyiz. Doğal türler hariç bahçemizdeki egzotik yani yabancı ülkelerden gelen bitkilerin sayısı binin üzerinde.”

-Kraliçe palmiyesi, Datça hurması, Jöle palmiyesi

Köyceğiz’de çalışmalara başladıklarında Türkiye’deki palmiye sayısının ithallerle birlikte 10 adedi bulmadığını kaydeden Esener “bugün 140 çeşit var. Bunun heralde 130 tanesi bize ait. Burada bulunan palmiyelerden bir tanesi de Kraliçe Palmiyesi. Hindistan cevizine çok benziyor fakat onun gibi tropik değil. Akdeniz bölgesine kolaylıkla uyum sağlıyor ve çok gösterişli bir palmiye.  Bunun dışında Jöle palmiyesi var. Vatanı Güney Amerika. Burayada uyum sağlıyor. İstanbul’da eksi 12 derecelere kadar dayanabiliyor. Bu palmiyenin meyvelerinden jöle yapıyorlar. Bunun için adı jöle palmiyesi. Bulunduğu ülkelerde ayrıca bir de alkollü içki elde ediliyormuş. Türkiye’nin doğal palmiyesi Datça hurması ise dünyada sadece Datça yarımadasında, Finike’de ve Yunanistan’a ait Girit Adası’nda yetişiyor. Dünya için çok önemli ama ülkemizde çoğu kişi bunu bilmiyor Datça hurmasının da özelliklerini şu anda merkezimizde inceliyoruz”

-300 milyon yıldır dünyada

Dünya üzerindeki en eski bitkilerden birinin de bahçesinde barındığını ifade eden Esener şunları kaydetti:

“Sikas 300 milyon yıldır dünyada bulunan bir bitkidir. Dinozorlar bunların meyvelerini yemişler. Tabi ki dinozorların dünyaya gelmesi çok daha sonra. Bu bitkilere fosil bitki de deniyor. Fosil bitki denilmesinin sebebi, bulunan fosillerindeki görünümlerinin hiç değişmeden bugün de muhafaza etmeleri. Diğer çiçek açan bitkilerden farkı ise erkeği, dişisi olması ve kozalak yapmaları. Yavaş büyüyorlar ve en değerli bitkilerimizden.”

Esener, botanik bahçesinin bilim insanlarının yararlanacağı bir yer olmasını istediğini, giderlerini karşılamak için ise üretim yapıp satmaya başladıklarını ve yurt dışına da direkt palmiye tohumu sattıklarını kaydetti.