DENİZ ISINIYOR BALIK TÜRLERİ AZALIYOR

Esasen suyu kirli ve fazla tuzlu olmayan Karadeniz’in de Marmara gibi kirlendiği haberini uzun süreden beri izliyoruz. Yazları 4 ayımı Samsun’da geçiriyor ve bunu bir Hidrobiyolog olarak yakından izliyorum. Gazetede gözüme ilişti, aynen şöyle diyordu: “Karadeniz ısınıyor, balık türleri azalıyor”. Bu durum bir gerçek. Üstelik Marmara’yı saran müsilaj olayı maalesef Karadeniz’de de ilerlemeye devam ediyor. Sabahları sahilde gezerken belediye temizlik işçilerinin sahile sürüklenen yosunla karışmış çeşitli kirleticileri temizlemeye çalıştıklarını şahit oluyorum. 30km. sahil boyunca yer yer suyun üzeri kaplı ve koku yayıyor. Suyun rengi koyu yeşil, müsilajın yayıldığı yerlerde kahve rengi.
Öteden beri Karadeniz temiz değil, Tuna nehri gibi çok büyük su kitlesinin Avrupa’nın kirleticilerini taşıması ve Karadeniz’e ulaştırması biryana Rusya tarafından Volga, Dinyeper, Dinyester nehirleri Karadeniz’i kirletirken, Türkiye’den Kızılırmak, YeşiI ırmak, Sakarya nehirleri de bolca sedimenti buraya taşır. Denizin derinliği bazı yerlerde 3500 metreye ulaşır, ancak 100 metrenin altında hayatın olmadığı ,kükürtlü hidrojen ile metan gazının hakimiyeti görülür. Çok özel bir yapısı var Tuz oranı binde 20 civarında adeta bir tatlı su gölüdür. Karadeniz’den Marmara’ya yüzeyden akıntı olurken, Marmara’dan Karadeniz’e derinden su akıntısı vardır. Balık göçleri zaman zaman iki deniz arasında sürüp gider.

BALIK TÜRLERİ NEDEN AZALIYOR

Tüm yaşam 100 metrenin içinde devam eder. Su kirli ise burada yaşamını sürdüren tüm canlıların sağlıklı olmadıklarını söyleyebiliriz. Eyer bir su ortamında oksijen yeterli değilse ve kirlilik varsa su ürünlerinin aktif olmaları mümkün değildir. Yüzeyde yaşayan ve göçmen balık olan Hamsinin son yıllarda azaldığı rapor ediliyor. Yine yüzey balığı olan Palamut’un çok olduğu yıllarda Hamsini az oluşu bölge balıkçılarınca söyleniyor. Bunun bilimsel bir yönü olmamakla beraber tecrübe ile kanıtlanmıştır.

GÖÇMEN OLAN HAMSİ BALIĞI SUYUN ISINMASI SONUCU BULUNDUĞU ORTAMI TERKEDİYOR
Bu gerçektir. Çünkü su ısınınca havadan suya geçen Oksijen’in suda erimesi zorlaşır. Oksijen yetersiz ise (7-8 mg/lt’den az) balıkların yaşaması zora girer ve sürü böyle ortamdan süratle kaçar. 2022 yılında av mevsimi başlamış, ancak hamsinin çok az avlanmasının en önemli nedeninin suyun ısısının Kasım ayında 17 derece civarında olmasıdır. Çünkü yukarıda izah ettiğim gibi solunum mekanizmasını sağlayan oksijen yetersizdir. Balıkçılar pratik olarak bunu biliyorlar, Isınan suda Oksijenin erimediğini bilmiyorlar. Ayrıca Palamut’un nüfusunun çok oluşu ,hamsi ile beslendiği ve bu nedenle Hamsinin çıkmadığı gerçeğini ben kabul etmiyorum. Asıl sebep su sıcaklığı ile ilgili Oksijen yetersizliğidir.
Karadeniz’de balık türleri arasında en çok nüfusu olan Hamsidir. Normal yıllarda avlanan balıkların %70-75’i hamsidir. Yine normal yıllarda 500 bin ton kadar hamsi avlanır. 100-150 bin ton İstavrit ikinci sırayı alır. Balık popülasyonlarının azalışında Karadeniz’in kirlenmesinin de etkili olmaya başladığını söyleyebiliriz.